2015 – Mijn doel was om te kijken of de workshop Leven van Muziek mij net zo enthousiast zou maken als de eerste keer dat ik deze workshop deed in 2011.
Toen, net afgestudeerd als muziektherapeute, had mijn moeder bedacht dat dit vast iets voor mij zou zijn. Ondanks dat ik mijn moeder volledig vertrouw in haar kennis over mij, zat ik toch met een enigszins sceptische houding in de trein. De workshop was namelijk onder leiding van Jan Kortie, die zichzelf de naam geeft tot… Stembevrijder. Euh sorry? Juist. Ik zou mijn stem daar gaan leren bevrijden. Ofzoiets. Snap je waar mijn houding vandaan kwam?
Nog altijd vertrouwend op mijn moeders instinct, en omdat ik de titel van de workshop toch wel van toepassing vond op mij, ging ik met een open (doch nuchtere) houding naar binnen. Daar ontmoette ik de blikken van negen andere (veel oudere) vrouwen dan ik. Ik vermoed dat hun leeftijd varieerde tussen de 36 en 60 jaar. Ik was begin 20… Ik dacht streng en tegen mijn gevoel in: Nee Anna, open blijven staan!
Wat daarna volgde was bizar. Mijn scepticisme verdween prompt toen Jan begon te praten en ons uitnodigde deel te nemen aan de oefeningen, die uiteindelijk leidden tot zingen. De sfeer die Jan Kortie daar neerzette was op een humoristische, doch ernstig serieuze wijze. Op zo’n wijze dat hij mijn innerlijke worsteling tussen open blijven staan en mijn sceptische houding (gerust weerstand te noemen) eigenlijk niet eens leek op te merken en alleen maar aandacht besteedde aan de onderliggende, échte gevoelens, die bij mij (en anderen) speelden. Die gevoelens die ik eigenlijk probeerde te verkappen, waar ik een muurtje omheen wilde bouwen. Helaas… Ik was daarvoor te laat: Jan stond al aan de binnenkant van dat muurtje. Niet op de manier die ik wel eens kon ervaren bij docenten van mijn opleiding die even lekker in de kwetsbaarheid van de studenten gingen wroeten. Nee. Jan Kortie stond aan de binnenkant. Naast mij. Te kijken. Te laten. Hij omarmde mijn onzekerheid en angst, en zocht daar naar mijn verlangen.
“Hetgeen wat je eng vindt, is vaak een verlangen naar datgene.” – Jan Kortie
Het duurde maar even voordat ik mij kon overgeven aan mijn eigen verlangen. Mijn verlangen om te zingen. Puur en alleen te zingen. Niet alleen, maar met mijzelf. Met mijn pure zelf, aan de binnenkant van mijn muurtje. Wacht eens even, waar was mijn muurtje eigenlijk gebleven…? Toen ik begon te zingen was het er nog. En nu..? Weg. Dat verlangen was zo veel sterker dan mijn angst en onzekerheid, die er immers gewoon ook mochten zijn, waardoor ik mijzelf helemaal nergens voor hoefde te beschermen. Het mocht allemaal. Het kwam niet eens in mij op om er nog gekke muurtjes omheen te zetten. Ik zong gewoon met mijn angst, onzekerheid én verlangen. Ik had geen haast. Ik nam de tijd. Langzaamaan maakten mijn angst en onzekerheid plaats voor vreugde. Vreugde omdat ik eens voor een keer had geluisterd naar mijn verlangen. Ik gaf ruimte aan mijn verlangen en zong de longen uit mijn lijf. Met mijzelf, met Jan, met de anderen. Alle muurtjes van iedereen waren plots weg… Ik kon de personen zelf zien. De muziek die klonk was ‘echt’. Recht uit het hart (nouja, keel) en het voelde heerlijk.
“Ruimte innemen kan juist ruimte scheppen.” – Jan Kortie
Na afloop van de dag kreeg eenieder even de gelegenheid te reageren op de workshop. Ik had er geen woorden voor. De momenten die we hadden beleefd waren zo intiem en open. De persoonlijke struggles die loskwamen, gezien werden en aanvaard werden, waren prachtige (zelfacceptatie)processen geweest. Dat ik dat mocht beleven bij mijzelf en bij de anderen was een groot cadeau. Voor mij lag hier een stukje essentie van muziektherapie. En mijn stem..?
Die was bevrijd…
…Eigenlijk was dat wel een mooie laatste zin geweest. Een soort climax van mijn ervaring bij Jan Kortie. Dat climaxgevoel heb ik 4 jaar lang geprobeerd vast te houden en ik probeerde het te herbeleven door sindsdien aan iedereen die hier voor open stond te vertellen over mijn ervaring. Het gevolg was dat anderen net zo geënthousiasmeerd raakten en waar zij de mogelijkheid kregen kennis wilden gaan maken met Jan Kortie.
Zo geschiedde dat ik ook dit jaar weer mijn beleving probeerde te herproduceren en mijn collega’s uit de intervisiegroep enthousiast werden. Ik merkte echter wel dat ik twijfels begon te krijgen over mijn herinnering. Was het wel zoals ik het verkondigde? Was het een momentopname? Zo’n (spaarzaam) moment dat even alles klopte op dat moment, en dat ik daarom dat moment als bevrijdend heb ervaren? Hoe kan het dan dat ik hier zo lang nog geprofiteerd van heb in mijn muziektherapeutisch werk erna? Zou ik het, 4 jaar later, nog steeds zo fijn ervaren?
Mijn intervisiegroep gaf indirect een oplossing voor deze twijfels want zij kwam met een unaniem voorstel: “Anna, kan jij niet zo’n dag regelen voor onze groep?”
De dag van de workshop met mijn collega’s brak aan en mijn twijfels waren weer vrij snel verdwenen toen ik Jan alleen al zag. Ondanks dat ik minder onder de indruk was (waarschijnlijk omdat ik oud(er) ben geworden en in een andere fase zit: ja ja, eind twintig 😉 ) van de weer mooie processen, was het een prachtige dag. Voelde ik wéér mijn enthousiasme, wat nooit weg was geweest en zou ik wéér iedereen aanraden een workshop te volgen bij Jan Kortie. Waarom? Omdat ik zelf weer even geattendeerd werd op dat alles er mag zijn, niets hoeft, en voor dat niets hoeven mag ik de tijd nemen. Mijn eigen tijd, alle tijd van de wereld.. Ik mag juist spelen met dat wat zich aandient in het moment. Dat gun ik iedereen!
De les die ik deze keer heb geleerd en waarmee ik verder ga spelen is ‘overgave’. Overgave aan het moment, aan mijzelf, aan dat wat is. Zonder na (of eerder: vooraf) te denken over het resultaat (mooi zingen, mensen raken), ik laat en geef het over aan het proces. Het toffe is dat op dat moment eigenlijk juist het resultaat prachtig wordt…
Overgave is onvoorzichtig de controle loslaten. Wanneer dat mij lukt, voel ik mij bevrijd.
Zo, dit is nu wel echt het einde. Enne mams, dank je wel.