Ik was plotseling boos. Ontzettend, heel erg, woest.
Het gebeurde bij de duet-opdracht, tijdens een van de lessen in de opleiding tot stembevrijder.
Bij die opdracht staat 1 iemand voor de groep en wacht tot een 2e persoon uit de groep er naast komt staan. Het duo begint te zingen, vertrekkend vanuit het ‘nu’. Eerst vanuit de stilte om volledig aanwezig te worden in zichzelf. Afgestemd op zichzelf, in plaats van gericht op de ander, laat de persoon de stemklanken ontstaan. Als beiden tegelijkertijd starten met hun stem, klinkt dat in het begin als klanken die met elkaar schuren en botsen. Een spannende dans die meestal eindigt in een vredig en samengesmolten samenspel. Een prachtig schouwspel, als je het mij vraagt. Een afwisseling tussen autonomie en hechting. Spelplezier en serieusheid. Emoties komen en gaan. Hoorbaar en voelbaar als luisteraar. Nieuwsgierig naar hoe het klinkt. In plaats van hoe het ‘hoort’.
“Wie wil nu beginnen?”
“Wie wil nu beginnen?” Klonk de stem van de docente door de ruimte.
Mijn groepsgenoot stond op en ging voor het zittende ‘publiek’ staan dat als een halve cirkel voor haar neus stond opgesteld.
Ze keek afwachtend naar ons. Zo’n 9 deelnemers.
10 seconden, 20 seconden, 30 seconden streken voorbij.
“Nou, niet allemaal tegelijkertijd” zei zij met een ongemakkelijk lachje.
Ik kon niet meer gaan, want ik was nét geweest. Ik keek de groep rond en merkte dat niemand aanstalten maakte.
40 seconden voorbij. Ik keek naar een rood wordend gezichtje. Ik voelde haar ongemakkelijkheid.
Waarom grijpt de docent niet in?!
Of was dat mijn eigen onrust? Mijn gedachten reageerden op de lichamelijke ongemakkelijkheid en begonnen overtoeren te maken.
Waarom grijpt de docent niet in? Waarom staat niemand op? Zal ik opstaan? Ik ben net geweest… Maar dit kan toch niet?!
Zal ik er wat van zeggen? Oh nee, iedereen heeft zijn eigen verantwoordelijkheid. Maar wat als het voor haar nu te onveilig is om er wat van te zeggen? Waarom doet die docent niets!?
Mijn spanning bouwde zich in een rap tempo op. De sensaties gingen in een stroomversnelling door mijn lichaam.
De tijd streek rustig verder.
Oke, ademhalen, Anna. Je merkt dat je enorm boos bent dat niemand opstaat en haar daar helemaal in haar uppie laat staan. Waarom blijft iedereen zo rustig zitten?! Waarom staat er niemand op die naast haar gaat staan? Wat een schandalige rotgroep. Werkelijk onfatsoenlijk.
Nee, Anna. Dit is iets van jou. Focus op je ademhaling. Zak maar. Adem diep in, en nog veel langzamer uit.
Ik kan dit niet verdragen. Schrijf maar. Schrijf het op wat er nu gebeurt.
“Nou, kom op!” Hoorde ik mijzelf dit plotseling zeggen. Met een scherpe directheid die ik niet herkende van mijzelf.
Uiteindelijk stond iemand op en zong het duet. Maar de persoon die aanvankelijk zo lang moest wachten leek niet vanuit het nu te zingen. Het voelde niet oprecht wat zij zong. Eindelijk was het duo klaar.
Hierna volgde er nog 2 duo’s. 1 duo had kennelijk afgesproken dat het met elkaar zou gaan. Ah ha, dat was dus de reden dat zij niet opstonden.
“Zo, even pauze, mensen” en daarna hoorde ik de stem van de docent niet meer want ik stond al bij de deur.
Ik rende naar de wc en barstte daar in tranen uit. Ik wilde het uitschreeuwen, maar er kwam alleen maar geperste lucht uit mijn keel.
Na een paar diepe ademhalingen en koud water in mijn gezicht, kon ik weer een beetje nadenken.
Thema’s van vroeger.. Tijd voor therapie?
Oke, Anna. Deze reactie van jou is niet normaal heftig.
Wat gebeurt er? Dit moet iets van mijzelf zijn. Niet van de groep of van het moment. Dit is een diepe beerput die ik nog niet eerder ben tegengekomen. Maar hij kondigt zich nu aan. Nu kan ik het kennelijk dragen. Wat een boosheid, wat een kracht! Ik ben boos op mijn studiegenoten… maar zij triggeren iets van vroeger. Ademhalen.
Ja… zij triggeren zeker iets van vroeger. Mijn dierbare broertje en mijn beste vriendin die intens gepest werden… Mijn machteloosheid en boosheid hierover. Ik wist niet dat dat er nog zo diep zat.
Oke. Helder. Je hebt het inzicht. Fijn. Je voelt de boosheid nog. Maar dat is iets voor tijdens supervisie of therapie.
Paar keer diep ademhalen gewoon weer terug gaan. Geeft niets als ze gezien hebben dat je hebt gehuild.
Stilletjes ging ik achteraan de cirkelopstelling zitten.
“Zo, 1 iemand is nog niet geweest in een duo, wat betekent dat je nog een keer kunt gaan, als je wil.”
Mijn hart klopte weer keihard. Ademhaling ging omhoog. Oke, luister naar je lichaam. Dit wil iets zeggen, het doet ertoe, sta maar op.
Ruimte innemen
“Ik geloof dat ik op dit moment moet.” Zei ik met trillende stem, en een hart dat in mijn keel zat.
Ik ging voor de groep staan, naast mijn duo-partner, de enige man in het gezelschap. Hij was heel groot (nu ben je dat al snel in mijn ogen). Ik dacht: die kan wel tegen een stootje.
“Sorry mensen, ik voel zo veel woede. Ik weet dat het niet van jullie is, maar het is hier wel getriggerd. Het wil eruit.” Deze “ondertiteling” was niet nodig geweest, het was vrij duidelijk. Maar in mijn eigenlijke (onderliggende) boodschap zat een mengeling van verwijt en een jullie-zijn-gewaarschuwd.
Ik voelde mijn benen trillen. En mijn hoofd licht worden. Ankeren, Anna. Voeten op de vloer voelen. Even stampen, kniën bouncen. Voel de zwaartekracht. Focus op je lichaam. Alles wat je voelt, daar zit leven in, en dat wil eruit. En dat mag. Nu. Voor deze groep. Toe maar. Lang uitademen.
Na een diepe teug zuurstof, opende ik mijn mond en vanuit mijn tenen kwam er een wervelwind-energie omhoog die zich samenbundelde in een moeiteloze, ongeforceerd maar zeker niet ingehouden krachtige, lange, aardse, oerklank.
Ik vertraagde bij mijn volgende ademhaling nóg meer. Hield mijn ogen dicht om nóg dichter bij mijzelf te blijven.
Ik Nam de tijd voor de nieuwe inademing toen heel zachtjes en liefdevol, op 1 meter afstand een lage mannenstem tot mijn linkeroor kwam.
Ik liet het tot mij doordringen. Ik werd weer pislink. Ik opende mijn ogen, keek naar zijn buik en haalde uit met mijn stem. Een felle, lange toon. Vanuit mijn tenen.
Hij zetten zo’n 4 stappen achteruit, steeds verder van mij vandaan.
Nog een uithaal kwam vanuit mijn onderbuik door mijn keel naar buiten. En nu keek ik hem aan.
Hij sloot zijn ogen. We haalden tegelijkertijd diep adem… het bleef eventjes stil.
En BAM. Onze stemmen botsten met een enorme kracht tegen elkaar aan.
Dit was geen spannende dans meer, dit was oorlog!
Ongeremd. Maar zo IN contact. Zo gegrond.
We kwamen tot een prachtig duet. Een afwisseling van leiden en volgen. Boosheid was de levenskracht, en het werd de levenslust. We eindigden in een ontroering van boosheid, verdriet, angst en vreugde.
Samen waren we door ons eigen afzonderlijke proces gegaan.
Hij het zijne, met het altijd maar willen zorgen voor de ander. Zichzelf opofferend en geen ruimte innemend. Bang te veel te zijn. Erachter komend dat ik voor mijzelf kan zorgen en zelfs niet wíl dat hij voor mij ging zorgen. En op dat punt dat ik dus harder ging zingen tegen hem voelde hij de confronterende uitnodiging om voor zichzelf te zorgen.
Autonomie
En zo had mijn proces: strevend naar autonomie. Mijn boosheid de ruimte gevend. De ruimte die het nooit eerder zó heeft gekregen, van mijzelf. De boosheid vloeide van mij af, rechtstreeks de aarde in. En ik voelde dat ik en stukje verleden had verwerkt en losgelaten. Ik kon zelfs warmte voelen voor de ‘daders’ van vroeger. En al helemaal voor de groep die mijn oerklank-gezang (geschreeuw) heeft aangehoord.
Zij hadden op hun beurt hun eigen proces. Waar zij aanvankelijk mijn verwijt voelden, merkten zij ook de kentering. Waar de ene de schuld op zich nam, kon de ander het volledig bij mij laten. Ik nam verantwoordelijkheid voor mijn gevoel. En droeg en uitten die met hen als hoorders. De consequenties droeg ik ook. Gesprekken over de thema’s schuld, verwijt, dader en slachtofferschap. Maar door het zingen, had ik al zo’n lading losgelaten, dat ik de gesprekken als volwassene kon voeren. Het houdend bij het hier-en-nu. Helder wat bij wie ligt.
De lessen?
Wie echt gelooft in harmonie, weet dat niemand erbuiten valt.
Stem eerst af op jezelf
Ruimte innemen is de ander uitnodigen hetzelfde te doen. Het schept ruimte.
Maak contact met je lichaam, voel wat er leeft en wat eruit wil. Je stem is hiervoor een krachtig middel. Woorden schieten soms te kort. Laat het horen wat in jou leeft.
Een groep mensen die het aan kan en wil horen is een heerlijke bedding hiervoor.
Zingen helpt bij het loslaten.
Zingen helpt bij het loslaten en verwerken van emoties.
De laatste les die ik heb geleerd: stembevrijding kan heel therapeutisch zijn. Waar ik normaal voor zo’n thema zeker 10 sessies therapie/supervisie nodig zou hebben gehad, had ik het nu in een dagje doorgewerkt.
Ik ben dankbaar dat ik deze tool ter beschikking heb en hoop hier nog veel meer mensen mee te kunnen helpen.
Zingen, dat lucht op!
Mocht jij het een keer willen proberen, dan nodig ik je van harte uit bij de SingInsideOut sessies. Of probeer SingInsideOut Online. Wil je een individuele sessie, dan kan dat zowel online of op locatie in Bergen op Zoom.